Oostwaarts! - Noblesse oblige
Koningsblauwe EU-borden zijn langs de wegen geplaatst en meisjes die het zich kunnen permitteren kleden zich naar de laatste voorbeelden van MTV. Maar achter het voormalige IJzeren Gordijn leeft een onwrikbaar Oost-Europa voort, met aanvaard gesjoemel in het parlement en gemeentehuizen, met paardenkarren in de modder van Transsylvanië, bloedvetes in bergenclaves in Albanië en berenjacht in Roemenië. De beste manier om Oost-Europa te leren kennen, is door ter plekke naar de mensen te luisteren. De in Hongarije wonende schrijver en columnist Jaap Scholten doet dat, met een zigeunerwijsheid in pacht waaraan hij veel waarde hecht: 'een hond die loopt, vindt botten'. Oostwaarts trekkend door Hongarije/Transsylvanië, Roemenië, Albanië, Servië, Montenegro en Bulgarije reist hij door een langzaam verdwijnende wereld en sprokkelt als geen ander de verhalen en mythen bij elkaar.
Afl.: Noblesse oblige. Op 3 maart 1949 werd de gehele Hongaarse aristocratie van Transylvanië van hun bed gelicht door de oprukkende communisten. Iedereen kreeg een half uur om zijn biezen te pakken en werd vervolgens meegenomen of op straat gegooid en aan zijn lot overgelaten. Jaren van terreur en restricties volgden voor deze groep van 'voormalige exploitanten'. De traumatische ervaring van die nacht en de jaren van vernedering daarna vormen binnen de adellijke kringen een collectieve herinnering. Tegelijkertijd werden ook de herinneringen aan de mooie jaren van weleer gekoesterd en doorgegeven aan kinderen en kleinkinderen. Deze generaties worden nu in staat gesteld de kastelen van hun familie weer terug te krijgen. Meestal zijn die nog in gebruik door overheidsinstanties, als boerenbedrijf, weeshuis of ziekenhuis. Jaap Scholten, via zijn Hongaarse vrouw goed bekend met het aristocratische milieu, praat met oude adellijke vrienden en jonge aristocraten. Wat betekent het nog in deze moderne tijden om een aristocraat te zijn? Is er nog animo bij de bevolking voor de terugkeer van deze orde?
